روش گراندد تئوری (Grounded Theory)

 روش گراندد تئوری که در انگلیسی Grounded Theory است به نام های تئوری داده بنیاد، نظریه داده بنیاد، نظریه بنیادی، نظریه زمینه ای، نظریه برخواسته از داده ها شناخته می شود. روش گراندد تئوری نوعی روش‏ شناسی کیفی است که از رویه ‏های نظام ‏مندی، برای ایجاد نظریه داده‏ بنیاد درباره یک پدیده از روش استقرایی استفاده می ‏کند.  به عبارت دیگر، هدف نهایی این راهبرد، ارائه تبیین ‏های جامع نظری درباره یک پدیده خاص است که به صورت استقرایی از مطالعه آن پدیده حاصل می‏ شود. در واقع این راهبرد به جای بررسی ادبیات پژوهش و آزمون نظریه تدوین شده، در پی ایجاد نظریه از طریق تحلیل داده‏ های جمع‏ آوری شده است. در زماني كه نظريه‏ هاي موجود، به مشكل مورد نظر يا به مشاركت‏ كنندگان در فرآيندي كه در برنامة مطالعة وجود دارد، نمي ‏پردازد، نظريه ‏پردازي داده‏ بنياد، يك نظريه، «تولید» می‏کند، از آنجا که این نظریه، در داده ‏ها «بنیان» دارد، نسبت به نظريه ‏اي كه از مجموعه نظريه‏ هاي موجود اقتباس شده و تطبيق داده مي‏شود، تبيين بهتري ارائه مي‏دهد؛ زيرا با موقعيت تناسب دارد، در عمل واقعاً كارآمد است، افراد موجود در يك محيط را در نظر گرفته و احساسات آن ها را درك مي كند و ممكن است همة پيچيدگي‏ هايي را كه واقعاً در فرآيند يافت مي شود را نشان دهد. نظریه داده‏ بنیاد یک روش پژوهش استقرایی و اکتشافی است که به پژوهشگران در حوزه ‏های گوناگون امکان می‏دهد تا بجای اتکا به تئوری ‏های موجود و از پیش تعریف شده، خود به تدوین تئوری اقدام کنند. هر چند خاستگاه اصلی این روش ‏شناسی در حوزه پزشکی و روانشناسی بالینی استولی به دلیل انعطاف ‏پذیری فوق ‏العاده خود، به شکل گسترده ‏ای به سایر علوم اجتماعی نیز سرایت کرده است. چنان که سوسا می‏گوید: از آنجایی که متدلوژی نظریه داده ‏بنیاد قابلیت نظریه ‏پردازی در حوزه مفاهیم مدیریتی را نیز دارد، می‏تواند در این حوزه به خوبی مورد استفاده قرار گیرد.

مراحل اجرای تحقیق براساس گراندد تئوری (تئوری داده ‏بنیاد)

در روش‏ شناسی نظریه داده ‏بنیاد، کشف و تولید نظریه بر مبنای حقایق و واقعیات موجود و از طریق جمع ‏آوری نظام ‏مند داده ‏ها و با مدنظر قرار دادن کلیه جوانب- بالقوه- مرتبط با موضوع تحقیق، صورت می‏گیرد. داده ‏های جمع‏ آوری شده سیر تکاملی خود را تا رسیدن به تئوری، مراحلی را طی می‏کنند. تحلیل داده ‏هایی که به منظور تکوین نظریه گردآوری می‏شوند، با استفاده از «رمزگذاری نظری» انجام می‏شود. در این شیوه، ابتدا رمزهای مناسب با بخش‏های مختلف داده ‏ها اختصاص می‏یابد. این رمزها در قالب «مفهوم» تعیین می‏شوند که آن را «رمزگذاری باز» می‏نامند. سپس پژوهش‏گر با اندیشیدن در مورد ابعاد متفاوت این مقوله ‏ها و یافتن پیوند‏های میان آن‏ها به «رمزگذاری محوری» اقدام می‏کند. لازم به ذکر است که در جریان این رمزگذاری‏ها، پژوهشگر با استفاده از « نمونه‏ گیری نظری» و با توجه به مفاهیم پدیدار شده از دل داده ‏ها، به گردآوری داده ‏ها در مورد افراد، رخدادها و موقعیت ‏های مختلفی می ‏پردازد که تصویر غنی ‏‏تری از مفاهیم و مقوله ‏های حاصل، فراهم خواهند کرد. سرانجام، با «رمزگذاری انتخابی» مقوله‏ ها پالایش شده و با طی این فرآیندها در نهایت، چارچوبی نظری پدیدار می‏شود. این روند در شکل شماره 1 نشان داده شده است:

فرآیند اجرای گراندد تئوری

شکل 1 مدل توسعه یافته فرآیند اجرای گراندد تئوری

مرحله ‏اول: تعیین موضوع (واژه ‏شناسی) در گراندد تئوری

اولین گام در نظریه داده ‏بنیاد تعیین «موضوع» مورد تحقیق است. برای وصول به این هدف، مطالعات زمینه ‏ای وسیعی انجام می شود و با خبرگان – که از تجربه و تخصص لازم در مباحث مدیریتی برخوردار بودند- مذاکرات مفصلی صورت می گیرد.

مرحله دوم: جمع ‏آوری داده ‏ها در گراندد تئوری

در اغلب تحقیقات، قبل از جمع‏ آوری داده‏ ها، متغیرها، روابط و حتی نتایج، تعریف شده و طرح تحقیقی متضمن مقصود است. در حالی که در نظریه داده‏ بنیاد، نمونه‏ برداری با فرایند حس عام و با داده ‏هایی که تامین‏ کننده اطلاعات اولیه هستند آغاز می ‏شود که از آن می‏توان به عنوان نمونه ‏برداری تئوریک (جهت‏دار) نام برد. در نظریه داده ‏بنیاد، تحقیق با یک تئوری و سپس اثبات آن آغاز نمی‏شود، بلکه روند تحقیق، با یک حوزه مطالعاتی شروع گردیده و به تدریج موارد مرتبط پدیدار می‏گردد.

مرحله سوم: کدگذاری باز در گراندد تئوری

در این مرحله، مصاحبه های انجام گرفته یا محتوای شناسایی شده کدگذاری می شوند و هر جمله و مضمون معنی داری به عنوان کد در نظر گرفته می شود. کُد‌گذاری باز عبارت است از روند خرد كردن، مقایسه كردن، مفهوم پردازی و مقوله‌بندی داده‌ها. روش کُد‌گذاری باز، نه تنها به كشف مقوله‌ ها می‌انجامد بلكه خصوصیات و ابعاد آن‌ها را نیز روشن می‌سازد. كدگذارى باز فرايندى تحليلى است كه با آن مفهوم ‏ها شناسايى مى‏ شوند و سپس ويژگى ‏ها و ابعاد آنها در داده‏ ها كشف مى ‏شوند

مرحله چهارم: کدگذاری محوری در گراندد تئوری

در مرحله کدگذاری محوری مقولات استخراج شده در بخش کدگذاری باز به طریق علمی ذیل محورهای شرایط علی، پدیده محوری، زیرساخت، راهبرد و پیامدها قرار می گیرند و پیوند بین مقوله ها مشخص می شود. پدیدآورندگان این نظریه، نام این فرآیند مقایسه مستمر مفاهیم با یکدیگر را « روش مقایسه پایدار» یا « روش تطبیق مداوم » نامیده ‏اند

مرحله پنجم: کدگذاری انتخابی در گراندد تئوری

در آخرین مرحله از کدگذاری، که به کدگذاری انتخابی معروف است، پژوهش‏گر با توجه به مراحل قبلی، به استحکام بیشتر مفاهیم و مولفه ‏ها می‏پردازد. در این مرحله در یک دسته ‏بندی کلی‏تر، داده ‏های سازماندهی شده در قالب مولفه‏ های گوناگون و در ابعاد محدودتری دسته ‏بندی می‏شوند. فقط بايد به خاطر داشت كه نظريه يافته نمى ‏شود، بلكه ساخته مى ‏شود. نظريه به هيچ وجه مثل پاسخ معادله هاى رياضى نيست كه كشف شود و همواره نيز يكسان باشد. نظريه جايى در انتظار كشف شدن نيست. بلكه هر نظريه براساس داده ‏هاى گردآورى شده از بافت طبيعى پديده مورد مطالعه و در فرايندى طولانى كه شامل توصيف مقايسه، تحليل و تفسير است، به تدريج ساخته و پرداخته مى ‏شود.

مرحله ششم: مدل‏سازی در گراندد تئوری

در منابعی که به معرفی روش‏شناسی گراندد تئوری پرداخته ‏اند، این مرحله را دست ‏آورد طبیعی مرحله کد‏گذاری انتخابی، دانسته ‏اند و خوش‏بینانه اظهار داشته‏اند که تجزیه و تحلیل پایانی به منظور تکوین نظریه، در این مرحله، صورت می‏ گیرد. با توجه به مولفه‏ های پدیدار شده در دل داده ‏ها، در مورد رخداد ها و موفقیت ‏ها، تصویر غنی ‏تری از مفاهیم و مولفه ‏ها، فراهم می‏ گردد. در رمزگذاری گزینشی، به پالایش یافته ‏های قبلی پرداخته می ‏شود و با طی این فرآیند، در نهایت، چارچوبی نظری پدیدار می‏شود

تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد در چه رشته هایی کاربرد دارد

تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با MAXQDA برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته مدیریت بازرگانی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته مدیریت دولتی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته مدیرت منابع انسانی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته مدیریت فناوری اطلاعات
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته مدیریت مالی و بیمه
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته مدیریت صنعتی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته مدیریت هتلداری
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته MBA
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته مدیریت رسانه
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته علوم ارتباطات
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته کارآفرینی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته اقتصاد
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته حسابداری
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته گردشگری
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته مدیریت آموزشی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته تحقیقات آموزشی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته برنامه ریزی آموزشی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته مدیریت آموزش عالی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته روانشناسی کورکان استثنایی
تحلیل آماری با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته کتابداری
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته علوم ارتباطات
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته روانشناسی صنعتی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته فیزیولوژی ورزشی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته مدیریت سلامت
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته مدیریت دارو
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته روانشناسی تربیتی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته روانشناسی بالینی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته مشاوره و راهنمایی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته علوم اجتماعی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته زیست شناسی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته مطالعات خانواده
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته تربیت بدنی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته جغرافیا
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته کشاورزی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته پزشکی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته پرستاری
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته توانبخشی
تحلیل گراندد تئوری یا داده بنیاد با Maxqda-Nvivo-AtlasTi برای فصل چهارم پایان نامه ها و مقاله های رشته کاردرمانی


لینک های مفید و مرتبط دیگر را مطالعه کنید.
روش‎ تحقیق کیو (Q) چیست؟
تحلیل داده های کیفی با Maxqda
معرفی و تشریح روش تحلیل محتوا
تحلیل آماری با لیزرل
تحلیل آماری با نرم افزار SmartPLS
معرفی و تشریح روش تحقیق پدیدارشناسی


اگر تمایل به استفاده از خدمات تخصصی گروه پژوهشی دانش آسا برای گردآوری داده ها و انجام مصاحبه ها؛ گردآوری داده ها از نمونه آماری، تحلیل داده های کیفی با روش تحقیق گراندد تئوری (Grounded Theory)، تحلیل مصاحبه ها و داده های کیفی با نظریه داده بنیاد، نظریه زمینه ای یا نظریه بنیادی و همچنین برگزاری کلاس آموزش تخصصی گروهی و خصوصی آموزش روش تحقیق کیفی و کمی در سازمان و مرکز پژوهشگاهی و دانشگاهی خود دارید، کافی است سفارش خود را ثبت نمایید یا با شماره موسسه در ساعات اداری تماس بگیرید و یا با ایمیل info.daneshasa@gmail.com در ارتباط باشید.